Semih İpek – Erzurum’da Kafkas Muhacirleri

Erzurum, coğrafi bağlantısı nedeniyle, özellikle Osmanlı-Rus savaşlarının bölgeyi etkilediği yakın tarihte, Kafkasya’dan Anadolu’ya doğru yapılan göçlerden en çok etkilenen şehirlerden birisi olmuştur. Bu kitapta konu edindiğimiz sürecin başlangıcı olan 93 Harbi (1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı), Erzurum tarihini derinden etkileyen büyük bir göç hareketinin başlangıcıdır.

Bu tarihten I. Dünya Savaşı’na kadar devam eden süreçte Kafkasya’dan gelen göçmenler, Erzurum şehrinin etnik yapısını etkileyen unsurlardan birisi olarak karşımıza çıkar. Bölgeye gelen göçmenlere Erzurumlular kucak açarak onlarla ekmeğini paylamış ve o dönemde üzerine düşen vazifeyi hakkıyla ifa etmiştir.

Kısacası XIX. ve XX. yüzyıllarda bütün dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de büyük ve sancılı değişimler yaşanmıştır. Siyasi ve iktisadi güç dengelerinin oluştuğu bu çağda gerçekleşen demografik ve sosyal hareketler, günümüz toplum yapısının ortaya çıkmasında etkili olmuştur. İncelediğimiz dönemde Kafkasya sahasından gelen göçmenler, ileride yeni kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti’nin vatandaşları olmuşlardır.